Kaplica Zygmuntowska – nagrobek Zygmunta Starego
Epoka: Nowożytność - Renesans polski
Czas powstania: 1529-1531
Lokalizacja: Wawel, Kraków, Pl
brąz, marmur węgierski/. po raz pierwszy w Polsce zastosowano figurę zmarłego w tzw. pozę sansovinowską Sansovino, a potem Berecci, nawiązali w ten sposób do antycznej koncepcji przedstawiania Heraklesa, Neptuna, bądź bóstw rzecznych (zwłaszcza figury zwanej Marforio, pochodzącej z Kapitolu) - w pozie leżącej, z głową wspartą na ręce zgiętej w łokciu i ze skrzyżowanymi nogami ten typ przyjmie się w Polsce bardzo dobrze i przez niemal sto lat będzie kopiowany z mniejszymi lub większymi zmianami sposób ukształtowania figury w królewskim nagrobku miał także swoje konotacje ideowe - Zygmunta I przedstawiono w zbroi maksymiliańskiej (na wzór otrzymanej zapewne w 1515 roku od cesarza podczas pobytu polskiego króla w Wiedniu) ni to śpiącego, ni to zmarłego, a raczej ukazanego w trakcie budzenia się z martwych w momencie przyjścia Zbawiciela. Nie tak wygląda przecież ciało człowieka zmarłego - wspierające się na łokciu, jakby miało zaraz powstać do życia wiecznego koncepcja upozowania figury wyszła zapewne od samego króla i nawiązywać miała do "neoplatońskiej teorii mówiącej o szczególnych stanach wizyjnego odrętwienia łączonego ze snem, kiedy to dusza uwolniona z więzów ciała dociera do niebiańskiej rzeczywistości". Zatem figurę króla na sarkofagu można określić, jako będącą w stanie przejściowym. nadzieję na zmartwychwstanie Zygmunt I powierza umieszczonemu nad nagrobkiem wizerunkowi Matki Boskiej z Dzieciątkiem, orędowniczki zmarłych wizerunek wykonano z jednego z najdoskonalszych ówcześnie dostępnych materiałów - złoconego brązu z brązu są również łapy sarkofagu, wykorzystał szlachetny marmur węgierski, z którego wykonano sarkofag oraz figurę króla okrągły medalion Matki Boskiej z Dzieciątkiem nawiązuje swoją formą do podobnych płaskorzeźb włoskich, najbardziej spopularyzowanych przez medaliony majolikowe florenckiego artysty Luca della Robia po bokach arkadę flankują dwa posągi świętych Wacława i Floriana, stojące w półkoliście sklepionych niszach. Analogicznie umieszczone są jeszcze cztery posągi świętych: Zygmunta (patrona króla), Jana Chrzciciela, Piotra i Pawła na pozostałych ścianach