miłość ziemska i niebiańska

Tycjan

Epoka: Nowożytność - Renesans włoski (Cinquecento)

Czas powstania: 1515–1516, cinque

Lokalizacja: Galeria Borghese

 alegoria dwóch rodzajów miłości  obraz powstaje z okazji małżeństwa wpływowego znajomego patrycjusza  przedstawia dwie niewiasty; boginie kobiecego piękna, siedzące przy studni, czy sadzawce, obudowanej sarkofagiem z płaskorzeźbami. Interpretacje obrazu i symboliki Tycjana były poddawane długim debatom, podobnie jak i tytuł. Znawcom w końcu udało się ustalić, która z niewiast symbolizuje miłość ziemską, a która niebiańską. Piękno nadprzyrodzone, tak jak i miłość – jest całkiem naga, nie potrzebuje żadnych ozdób i dodatków, ani nakrycia, dlatego ta całkiem naga niewiasta ze zwiewnym tycjanowskim purpurowym szalem i lekko przewiązaną opaską, zasłaniającą jedynie jej łono, jest właśnie symbolem tej niebiańskiej miłości.  dodatkowo jej kompozycja na tle nieba i jezior, czyli wody – symbolizuje tu jej czystość.  natomiast druga Afrodyta; piękna ubrana w zdobne, falbaniaste szaty, symbolizuje tu Miłość Ziemską, której głowę zdobi wieniec z mirty jako symbol małżeńskiego szczęścia. Zaś w tle, po lewej jej stronie, na pagórku umieszczone są króliczki, symbol płodności  między niewiastami, w sadzawce swą rękę zanurza amorek, który nie tyle je dzieli, co łączy. Tycjan nie zapomina też o niższych instynktach, czyli tzw. o „amoris bestiale”, którą symbolizują tu zaciemnione płaskorzeźby na sarkofagu, umiejscowione pod pięknymi niewiastami. Ten symbol odnosi się do lubieżników i ich zwierzęcych instynktów.  dwie niewiasty; jedna ubrana, druga ogołocona, jedna spogląda na wprost, jakby jej wzrok ukierunkowany był na to, co jest tutaj. Druga, naga miłość niebiańska kieruje swój wzrok w stronę aniołka miłości  kobiety tworzą jedność przedstawienia miłości