maniera tenebrosa, tenebryzm i luminizm
Epoka: Nowożytność - Barok
maniera tenebrosa, tenebryzm- teneberosso łac. – ciemny, mroczny sposób ujęcia kompozycji malarskiej, polegający na zastosowaniu ciemnej tonacji barwnej, w której postacie i przedmioty są wydobyte z mrocznego tła za pomocą ostrego światłocienia stosowany w malarstwie północnowłoskim w 2. poł. XVI w. (maniera tenebrosa) i w malarstwie barok.; wykorzystywany zwłaszcza przez Caravaggia (caravaggionizm) i Rembrandta oraz hiszpańscy malarze XVII w. luminizm [łac. lumen ‘światło’], sposób kształtowania kompozycji malarskiej za pomocą gry światła; charakterystyczny zwłaszcza dla sztuki baroku (m.in. Caravaggio, G. de la Tour, Rembrandt), ale również dla impresjonistów XIX w.