caravaggionizm

Caravaggio

Epoka: Nowożytność - Barok

nurt w malarstwie europejskiego baroku, zainicjowany ok. 1610–1620 przez uczniów i kontynuatorów Caravaggia  charakteryzował go m.in. kontrastowy światłocień, intensywny koloryt, śmiałe skróty perspektywiczne  oprócz tematów religijnych caravaggioniści rozwinęli specyficzny repertuar tematów rodzajowych, m.in. wróżenie z ręki, oszukiwanie w czasie gry w karty, lubieżne towarzystwa, koncert, grajkowie i muzykanci  umieszczenie obrazu św. Mateusza w kaplicy Contarellich miało natychmiastowy wpływ na młodych artystów Rzymu  pierwsi caravaggioniści to Giovanni Baglione, którego okres fascynacji Caravaggiem był jednak krótki, oraz Orazio Gentileschi, który upowszechnił styl Caravaggia w Anglii na dworze Karola I. Córka Gentileschiego, Artemisia, była uznawana za najzdolniejszą artystkę ruchu caravaggionistów.  w następnym pokoleniu do caravaggionistów należeli przede wszystkim Carlo Saraceni, Bartolomeo Manfredi i Orazio Borgianni.  w Rzymie jednak, niedługo po śmierci Caravaggia, jego innowacyjność w malarstwie została zapomniana. Koneserzy sztuki woleli połączenie późnego renesansu i lombardzkiego realizmu, które reprezentował malarz Annibale Carracci.  krótki pobyt Caravaggia w Neapolu spowodował powstanie szkoły neapolitańskich caravaggionistów.- do czołowych postaci tego nurtu w Neapolu zaliczane są Giovanni Battista Caracciolo i Carlo Sellitto  caravaggionizm znalazł odbicie w twórczości artystów włoskich (zwanych tenebrosi — B. Manfredi, A. Gentileschi, B. Strozzi  caravaggionizm zakończył się tam wraz z wybuchem zarazy w 1656 roku - za pośrednictwem Neapolu caravaggionizm dotarł na Półwysep Iberyjski hiszpańscy c. (J. Ribera)  na północ Europy nurt dotarł za pośrednictwem grupy katolickich artystów z Utrechtu (tzw. caravaggioniści utrechccy) - na początku XVII wieku studenci z Holandii odbyli podróż do Rzymu, dzieła Caravaggia wywarły na nich duży wpływ. Po powrocie studentów na północ styl, zapożyczony od Caravaggia, kwitł jednak krótko, ale intensywnie w latach dwudziestych XVII wieku. Do holenderskich caravaggionistów zaliczani są Hendrick ter Brugghen, Gerrit van Honthorst, Andries Both i Dirck van Baburen  malarstwo miało wpływ na wiodących artystów Baroku: Rubensa, Vermeera, Rembrandta i Velazqueza. Rubens nabył obraz Caravaggia Złożenie do grobu i namalował jego kopię dla rodziny Gonzagów z Mantui. Velazquez mógł zapoznać się z dziełami Caravaggia podczas wielu krótkich pobytów w Italii.  Francuscy c. (bracia A., L., M. Le Nain, G. de La Tour)