narodziny wenus

Sandro Botticelli

Epoka: Nowożytność - Renesans włoski (Quattrocento)

Lokalizacja: Florencja, Galleria degli Uffizi

 namalowane do Villa Medicea w Castello,  jest przykładem odrodzenia antycznej tematyki mitologicznej w malarstwie wczesnego renesansu florenckiego  obraz jest, jak wiele innych dzieł mitologicznych Botticellego, świadectwem bliskich związków malarza z grupą filozofów i pisarzy neoplatońskich, którym przewodził we Florencji Marsilio Ficino, a otaczał mecenatem książę Wawrzyniec Wspaniały Medyceusz (Lorenzo il Magnifico de’ Medici).  najprawdopodobniej inspirację dla obrazu stanowił poemat z cyklu Stanze Angela Poliziana, poety ze środowiska florenckich neoplatoników  zawiera neoplatońskie i humanistyczne przesłanie dzieła wyrażone zostało w formach nawiązujących do antyku.  obraz przedstawia narodzoną z piany morskiej u wybrzeży Cypru Wenus, którą po wynurzeniu z fal dwa wiatry swymi podmuchami kierują ku brzegowi. Tam oczekuje ją Hora, bogini rannej godziny (lub Flora, bogini płodności przyrody), by okryć jej nagość kwiecistą szatą. Wenus — zgodnie z poglądami neoplatoników — była symbolem idealnego boskiego Piękna — zmysłowego, a zarazem poprzez sublimację, duchowego. Przybywając na ziemię owo Piękno, które jest przymiotem Boga i od Boga pochodzi, zapładnia Naturę, rozumianą zarówno jako świat przyrody, jak i świat człowieka, jego umysłu i jego twórczości. Tym samym Wenus-Piękno (stanowi personifikację — kultury ludzkiej  antyczna jest sama nagość głównej postaci, a jej poza i sposób przedstawienia ciała wzorowane są wyraźnie na starożytnych posągach i reliefach. Gest przesłaniania piersi i łona przywołuje antyczny typ wizerunku kobiecego Venus Pudica, czyli Wenus wstydliwa.  ujęcie przestrzeni, figur i kolorystyki stanowi dokładne spełnienie postulatów, formułowanych wobec malarzy przez najwybitniejszego wczesnorenesansowego teoretyka sztuki Albertiego, w jego traktacie De pictura (1435)  zgodnie z przepisami Albertiego ukazał Botticelli ruch postaci, rozwiane włosy i szaty, a także zastosował jasną tonację barw i równomierne, łagodne rozproszenie światła w przestrzeni  pełen ruchu układ postaci ukazanych po bokach Wenus znajduje harmonijne wyrównanie w łagodnym spokoju figury bogini — znów zgodnie z podkreślaną przez Albertiego regułą równowagi i umiaru.